|
พระนาคปรก กรุพะงั่ว ( จักรพรรดิ์แห่งพระนาคปรก ที่มีอายุและศิลปะเก่าแก่ที่สุดในบรรดาพระนาคปรกในประเทศไทย สันนิษฐานว่าสร้างในสมัยเขมรเรืองอำนาจในภูมิภาคนี้ )
พระนาคปรก กรุพะงั่ว หรือบางท่านเรียกว่า พระปรกพะงั่ว ความจริงไม่ได้ขุดพบที่กรุหรือเจดีย์วัดพะงั่วแต่อย่างไร แต่พบที่ กรุวัดมหาธาตุ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ที่เรียกกันว่ากรุพะงั่วเนื่องจากวัดแห่งนี้ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์ในสมัยพระบรมราชาธิราชที่ 1 หรือขุนหลวงพะงั่ว ราวปี พ.ศ.1917 ก็เลยเรียกกันว่าเป็น “กรุพะงั่ว” วัดมหาธาตุพระนครศรีอยุธยา ความจริงเป็นวัดเก่าแก่มาก่อนหน้านั้น สันนิษฐานว่าคงเป็นวัดมาตั้งแต่สมัยลพบุรี และต่อมาได้รับการบูรณะในสมัยขุนหลวงพะงั่วอีกครั้ง พระของกรุนี้ที่พบจึงมีพระที่พบอยู่ 2 ศิลปะ และเนื้อหาที่มีความเก่าแก่อยู่ถึง 2 ยุค เช่นพระที่พบเป็นศิลปะอยุธยาจะมีคราบปรอทจับขาวทุกองค์ เช่น พระซุ้มคอระฆัง พระซุ้มเรือนแก้วต่างๆ ส่วนพระนาคปรก และพระอู่ทองคางเครานั้นไม่พบคราบปรอทเลย และเนื้อหาก็เป็นเนื้อชินเงินคนละแบบกัน ศิลปะก็เป็นคนละอย่างกัน พระปรกพะงั่วและพระอู่ทองคางเคราเป็นศิลปะแบบลพบุรี ถ้าจะสันนิษฐานอีกอย่างหนึ่งก็คือ พระปรกพะงั่วและพระอู่ทองคางเคราเป็นพระที่นำมาจากกรุในลพบุรี และนำมาบรรจุไว้ก็อาจจะเป็นได้
พระปรกพะงั่ว องค์พระเป็นพระปางนาคปรกที่เป็นศิลปะแบบลพบุรีชัดเจน เนื้อพระเป็นเนื้อชินเงินที่มีผิวออกดำจัดและมีสนิมเกล็ดกระดี่เกาะกินผิวพระ ในสมัยก่อนมักจะเรียกสนิมชนิดนี้ว่าสนิมตีนกา องค์พระส่วนใหญ่จะมีสนิมกินปริร้าวอยู่ทั่วองค์ พระที่พบจึงชำรุดเสียเป็นส่วนใหญ่ พระที่พบมีพบอยู่ 3 พิมพ์คือ พระพิมพ์ใหญ่ ซึ่งมีขนาดเขื่อง สูงประมาณ 7 ซ.ม. กว้างประมาณ 4 ซ.ม. พระพิมพ์กลางก็ย่อมลงมาหน่อย สูงประมาณ 6 ซ.ม. กว้างประมาณ 3 ซ.ม. และพระพิมพ์เล็ก สูงประมาณ 5 ซ.ม. กว้างประมาณ 2.7 ซ.ม. ซึ่งก็ยังเป็นพระที่มีขนาดเขื่อง
การแตกกรุของพระกรุนี้ก็เนื่องจากพวกลักลอบขุดกรุได้พระไปจำนวนหนึ่ง ทางกรมศิลปากรจึงบูรณะและเปิดกรุเป็นทางการ พร้อมๆ กับกรุวัดราชบูรณะเพื่อนำพระออกมาจากกรุและมีการเปิดให้ประชาชนเช่าบูชาที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร (สนามหลวง) เพื่อนำเงินมาบูรณะโบราณสถานต่อไป พระปรกพะงั่วนั้นมีความนิยมมาแต่อดีต พุทธคุณว่ากันว่าเด่นทางด้านอยู่คงและแคล้วคลาด มีประสบการณ์มามากอยู่ และเป็นพระประจำวันคนที่เกิดวันเสาร์
ปัจจุบันพระปรกพะงั่วแท้ๆ หาชมยาก เนื่องจากพระที่สมบูรณ์มีจำนวนน้อยตั้งแต่ออกจากกรุ
| 
