ลูกเป้งสัมฤทธิ์แก่เงิน “ตัวมอม” สัตว์หิมพานต์ชนิดหนึ่งที่มีลักษณะโดดเด่น มักปรากฏคู่กับวัดและวิถีชีวิตของชาวล้านนา ตัวมอมเป็นสัตว์ในจินตนาการที่ช่างหรือสล่าล้านนาใช้เรียกสัตว์ในอุดมคติที่ไม่มีตัวตนอยู่จริง ปรากฏอยู่เฉพาะในคติความเชื่อของชาวบ้าน และงานศิลปกรรมล้านนา กล่าวคือ มักปรากฏอยู่ในลักษณะของงานประติมากรรมประดับตามวัดทางภาคเหนือตอนบนเท่านั้น โดยเฉพาะวัดในจังหวัดเชียงใหม่ที่อดีตเป็นศูนย์กลางความรุ่งเรืองของอาณาจักรล้านนา
ตัวมอม มีลักษณะคล้ายคลึงกับสัตว์หลายชนิดผสมกัน ทั้ง สุนัข แมว ตุ๊กแก กิ่งก่า ลิง เสือ ฯลฯ มีแขนยาว ลำตัวยาวยืดคล้ายสัตว์เลื้อยคลาน มีใบหู และสีตัวจะแตกต่างกันขึ้นอยู่กับฝีมือของช่าง ในงานประติมากรรมของชาวล้านนาจะปรากฏประติมากรรมรูปตัวมอมประดับอยู่บริเวณราวบันได ตามหน้าแหนบ รอยต่อคอสอง บนเครื่องหลังคา หน้าบัน ซุ้มประตูโขง ซุ้มวิหาร ซุ้มประตูทางเข้า บานประตูท้องไม้ โก่งคิ้ว ต้นเสา และบริเวณภายในของวิหาร อุโบสถ เจดีย์ อาคารอื่นภายในวัด
นอกจากนี้ ตัวมอมยังปรากฏในลักษณะของลายสักยันต์ “ตัวมอม” บนร่างกายของผู้สูงอายุบางคนในแถบภาคเหนือ และอีสาน กล่าวคือ กลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทยใหญ่ ไทยลื้อ ไทยเขิน นอกจากจะนิยมการสักเป็นอักขระคาถา รูปยันต์ รูปสัตว์ชนิดต่าง ๆ แล้วยังนิยมสักเป็นรูปตัวมอม ตามความเชื่อลัทธิพราหมณ์ถือว่าตัวมอมเป็นสัตว์ที่มีอิทธิฤทธิ์มาก แข็งแรง “ตัวมอม” ตามความเชื่อของกลุ่มชนเป็นชื่อเรียกสัตว์ในอุดมคติของกลุ่มชนที่นิยมการสัก โดยมีความเชื่อว่า ตัวมอมเป็นสัตว์ของเทพชั้นสูง มีอำนาจ อิทธิฤทธิ์ อวตารลงมาเพื่อช่วยเหลือมนุษย์
| 
