ประวัติครูบาศรีนวล ญาณสิริ (พระครูสิริญาณโสภณ )

นักบุญแห่งวัดเจริญเมือง (ดอยเต่า) ต.เจริญเมือง อ.พาน จ.เชียงราย

เมื่อท่านมีอายุได้ 15 ปี โยมบิดาจึงพาไปฝากตัวเป็นศิษย์ของท่านครูบาศรีวิชัย นักบุญแห่งล้านนาไทย ที่วัดศรีโคมคำ อ.พะเยา จ.เชียงราย ปัจจุบันเป็นจังหวัดพะเยา เมื่อปลายปี พ.ศ.2463 ซึ่งเป็นเวลาหลังจากที่ท่านครูบาศรีวิชัย ถูกคณะสงฆ์นำตัวไปสอบสวนที่กรุงเทพฯ เมื่อทางคณะกรรมการตัดสินแล้วว่าท่านถูกกลั่นแกล้งโดยที่ท่านไม่มีความผิดแต่อย่างใด ท่านครูบาศรีวิชัยจึงได้รับความเห็นใจจากสมเด็จพระสังฆราช โดยพระราชทานเงินส่วนพระองค์ถึง 60 บาท

บรรพชา

ครูบาศรีนวลได้บรรพชาเป็นสามเณรที่วัดเจริญเมือง เมื่อวันที่ 2 เมษายน พ.ศ. 2476 มีท่านครูบากันชนะ ซึ่งเป็นพระอาจารย์ที่มีความสำคัญรูปหนึ่งของครรูบาศรีนวล เป็นผู้บรรพชาให้ อุปสมบทครูบาศรีนวล ได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุ เมื่อวันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2476 ณ วัดศรีโคมคำ ต.เวียง อ.เมือง จ.พะเยา มีครูบาศรีวิลาศ วชิรปัญญา เป็นพระอุปัชฌาย์ ครูบาเถิงวัดหลวงใน เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ครูบาอ้าย วัดปูปอเป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับฉายาว่า ญาณสิริ

สำหรับการปฏิบัติธรรมและการเจริญภาวนาสมาธิภาวนาพระกรรมฐานของครูบาศรีนวล ท่านเริ่มปฏิบัติโดยศึกษามากับท่านครูบาศรีวิชัยแต่ครั้งยังเป็นฆราวาสและเมื่อท่านอุปสมบทบวชเป็นพระภิกษุแล้วก็ได้ยึดถือปฏิบัติอย่างเคร่งครัด โดยปฏิบัติการเจริญภาวนาทางด้านพุทธานุสติกรรมฐาน ธัมมานุสติกรรมฐาน และสังฆานุสติกรรมฐาน อย่างสม่ำเสมอทุกเช้าค่ำมิเคยขาด

ครูบาศรีนวลท่านฉันอาหารประเภทมังสวิรัติเพียงมื้อเดียวมาเป็นเวลา 30 ปี ตั้งแต่เริ่มบรรพชาเป็นสามเณร ภายหลังท่านเกิดอาพาธหนักเกี่ยวกับดวงตา นายแพทย์ลงความเห็นให้ท่านฉันอาหารคาวหวานโดยทั่วไป มิเช่นนั้นดวงตาต้องพิการ ท่านจึงจำใจเลิกฉันอาหารมังสวิรัติ

ครูบาศรีนวลเป็นพระเกจิจารย์ที่มีปฏิปทาและวัตรปฏิบัติเจริญรอยตามแบบอย่างครูบาศรีวิชัยทุกประการทั้งทางด้านการก่อสร้างทำนุบำรุงศาสนา ด้านการศึกษาปฏิบัติธรรมเจริญพระกรรมฐาน นับตั้งแต่ครูบาศรีนวลมีอายุ 14 ปี ติดตามครูบาศรีวิชัยไปก่อสร้างถาวรวัตถุต่างๆ อย่างมากมายหลายจังหวัดในภาคเหนือจวบจนครูบาศรีวิชัย ถึงแก่มรณถาพไปครูบาศรีนวลก็ได้รับเป็นประธานในการก่อสร้างแทน จนไม่สามารถจดจำนำมากล่าวได้หมด ส่วนใหญ่ครูบาศรีนวลจะออกแบบและลงมือก่อสร้างด้วยตัวเอง เพราะท่านมีความเชี่ยวชาญการก่อสร้างมากเป็นพิเศษ ในบั้นปลายชีวิตแห่งครูบาศรีนวลชราภาพมาก จึงหยุดดการก่อสร้างลันมาปฏิบัติธรรมหนักทางด้านพระกรรมฐาน เพื่อแสวงหาความหลุดพ้น ฉะนั้นครูบาศรีนวลจึงเป็นที่เคารพของชาวเจริญเมืองทั้งปวง และได้รับคำยกย่องว่าเป็น นักบุญแห่งวัดเจริญเมือง ผู้มีวัตรปฏิบัติธรรมเจริญรอยตามครูบาศรีวิชัยผู้เป็นอาจารย์ทุกประการ

นอกจากนี้ยังมีศิษย์ร่วมอาจารย์เดียวกัน แต่ยังไม่เคยร่วมงานกันก็มี ครูบาคำแสน วัดสวนดอก อ.เมือง จ.เชียงใหม่ ครูบาอินทจักรรักษา วัดน้ำบ่อหลวง อ.สันป่าตอง จ.เชียงใหม่ ครูบาธรรมชัย วัดทุ่งหลวง อ.แม่แตง จ.เชียงใหม่ ครูบ่าซุ่ม วัดวังมุย อ.เมือง จ.ลำพูล ครูบาพรหมจักรสังวร วัดพระพุทธบาทตากผ้า อ.ป่าซาง จ.ลำพูน ฯลฯ และเมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2533 ครูบาศรีนวลก็ล้มป่วยลง ศรัทธาณาติโยมได้นำส่งโรงพยาบาลพาน อ.พาน จ.เชียงราย แต่แพทย์เห็นอาการท่านหนักมาก เลยแนะนำให้ท่านไปรักษาที่โรงพยาบาลเชียงรายประชานุเคราะห์ แต่อาการของท่านไม่ดีขึ้นเลย กระทั่งถึงวันที่ 23 กรกฎาคม 2533 เวลา 20.151 น. ครูบาศรีนวลก็ได้มรณภาพ