พระอุปคุตปางจกบาตรเป็นปางที่พระอุปคุตแหงนหน้าหยุดพระอาทิตย์เพื่อฉันข้าว
แสดงออกถึงความอุดมสมบูรณ์มีกินมีกินมีใช้และความยิ่งใหญ่ของท่าน
เพราะ แม้แต่พระอาทิตย์ไม่ว่าใหญ่แค่ไหนก็ต้องหยุดด้วยอานุภาพของท่าน
จึงนิยมสร้างพระอุปคุตปางนี้ไว้บูชาเพื่อความเป็นสิริมงคล สำหรับท่านผู้ทำจิต
ให้นอบน้อมบูชาสักการะองค์พระอุปคุตมหาเถระปราบมาร ทำสิ่งใดไม่ว่าจะมีปัญหา
มากแค่ไหน ก็สำเร็จทุกประการ พระอุปคุตมหาเถระ ผู้เป็นอรหันตสาวกที่ทรงมหิทธนุภาพ
เป็นพระอรหันต์สมัยหลังพุทธกาล ร่วยุคสมัยกับพระเจ้าอโศกมหาราชกษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่
พระอุปคุตมหาเถระเป็นยอดเป็นยอดแห่งธรรมกถึกผู้เป็นเลิศแห่งการแสดงธรรม
ท่านตั้งความปรารถนาที่จะอยู่รักษาพระพุทธศาสนาให้ครบ ๕,000 ปีปกป้องคุ้มกัน
ปราบมารและอุปทวอันตรายทั้งหลาย ผู้ใดปรารถนาความเจริญทั้งทางโลกและทางธรรม
จงนอบน้อมบูชาต่อพระอุปคุตเถระ เป็นสังฆานุสติ และปฏิบัติตนตามปฏิปทาของท่าน
คือ ฝึกตนเองให้สมบูรณ์ ขัดเกลากเลส คือ ความโลภ ความโกรธ ความหลง ของตนเอง
ให้เบาบางและช่วยเหลือสรรพสัตว์ทั้งหลายให้อยู่ร่วมกันอย่างผาสุกอีกทั้งช่วยพิทักษ์รักษา
พระพุทธศาสนาให้เจริญรุ่งเรืองสืบไป

คติความเชื่อเกี่ยวกับพุทธคุณ ของผู้ที่บูชา พระอุปคุต เชื่อว่า มีพุทธโดดเด่นด้านโชคลาภ และคุ้มกันภัยภิบัติอันตรายทั้งปวง

 ก่อนพระพุทธเจ้าจะเสด็จดับขันธปรินิพพาน ได้ทรงพยากรณ์ไว้ว่าพระอุปคุตจะเป็นผู้ทำหน้าที่สืบทอดและพิทักษ์พระพุทธศาสนาประดุจดังพระพุทธเจ้าองค์หนึ่ง ภายหน้าจะเป็นผู้ปราบพญามารที่คอยมาทำลายงานพิธีกรรมต่างๆ ทางพระพุทธศาสนา และพญามารจะคลายมิจฉาทิฏฐิละพยศยอมเข้ามาอยู่ในบวรพระพุทธศาสนา และพระอุปคุตเป็นพระอรหันต์มีฤทธิ์ทางปราบมาร บันดาลโชคลาภ เชื่อกันว่า หากผู้ใดมีบุญบารมีได้บูชาพระอุปคุตมักทำให้ร่ำรวยเงินทอง มีโชคลาภ เจริญรุ่งเรือง มีสติปัญญาเฉียบแหลม มีสมาธิจิตดี ปราศจากภัยทั้งปวง