มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับความเก่ง ความฉลาดของพระมหาป่า เกสระปัญโญในการอ่านคัมภีร์    ใบลานที่มีอยู่มากมายภายในวัดว่า พระมหาป่าเจ้าครั้นเมื่อเป็นสามเณรไม่ค่อยจะสนใจการเรียน การสอนของพระอาจารย์ที่มีการสอนผ่านคัมภีร์ใบลาน ในช่วงเวลาที่สามเณรหรือพระรูปอื่นกำลังเรียนหนังสืออยู่นั้น สามเณรเกสระปัญโญก็ไม่ได้ใส่ใจ ตั้งใจในการเรียนในขณะนั้น มัวแต่วิ่งเล่น และเป็นสามเณรที่ไม่ค่อยจะอาบน้ำ สระผม จนทำให้ศรีษะของสามเณรเกสระปัญโญมีแต่       กลากเกลื้อนเต็มไปหมด ครั้นถึงวันที่สามเณรและพระรูป   อื่น ๆ จะมาทำการสอบธรรมตามที่  พระอาจารย์ได้สอนไปแล้วนั้น สามเณรเกสระปัญโญก็สามารถสอบธรรมตามที่พระอาจารย์สอนได้อย่างประหลาดใจยิ่งนัก มาถึงตรงนี้พระอาจารย์ พระรูปอื่น ๆ ก็แปลกประหลาดใจในความสามารถของสามเณรเกสระปัญโญยิ่งนัก พอมาถึงวันพระ พระอาจารย์ที่สอนก็นำสามเณร     เกสระปัญโญขึ้นนั่งบนธรรมาสน์แสดงธรรมให้กับคณะศรัทธาที่มานั่งฟังโดยไม่ให้ดูธรรมคัมภีร์ใบลานที่เล่าเรียนมา ปรากฏว่าสามเณรเกสระปัญโญสามารถแสดงธรรมได้อย่างถูกต้องไม่มีผิด แม้แต่ประโยคเดียว ยิ่งสร้างความแปลกประหลาดแก่พระอาจารย์ พระและสามเณรที่เรียนด้วยกันขึ้นไปอีก หลังจากนั้นพระอาจารย์ก็นำคัมภีร์ใบลานเรื่องต่าง ๆ มาแกะเชือกออก และนำคัมภีร์ใบลานนั้นมาปะปนกัน  จากนั้นนำมารวมกองไว้แล้วให้สามเณรเกสระปัญโญรวบรวมและเรียงตามผูกของเรื่องต่าง ๆ ให้ได้ เวลาผ่านไปได้ไม่นานสามเณรเกสระปัญโญก็สามารถเรียงตามหน้า เรียงตามผูกของเรื่องต่าง ๆ ได้เป็นอย่างดี จากเรื่องราวต่าง ๆ เหล่านี้คณะศรัทธาเกิดความเลื่อมใสและศรัทธาต่อสามเณรเกสระปัญโญมากยิ่งขึ้น

ครั้นเมื่อเติบใหญ่และบวชเรียนเป็นพระภิกษุสงฆ์ก็นั่งเขียนคัมภีร์ใบลานเอาไว้เป็นจำนวนมาก เล่ากันว่าเศษขี้เหล็กจากการจาร  คัมภีร์ใบลานมีมากเกือบเต็มกะลามะพร้าวเต่า จากที่ครูบามหาป่าได้จารคัมภีร์ใบลานไว้เป็นจำนวนมากนั้น ทำให้ที่วัดแห่งนี้มีพระภิกษุและสามเณรในละแวกใกล้เคียงมาบวชเรียนกันเป็นจำนวนมาก เพื่อศึกษาเรียนรู้จากตำราคัมภีร์ใบลานของครูบามหาป่าที่ได้จารไว้ ทำให้บรรยากาศภายในวัดเต็มไปด้วยความสนุกสนานของพระและเณรตลอดจนถึงเด็กวัดที่มีอยู่เป็นจำนวนมากเช่นกัน นั่นทำให้ข้าวของเครื่องใช้ภายในวัดมีจำนวนมากตามไปด้วย

จากคำบอกเล่าของคนไหล่หินที่ได้เรียบเรียงไว้ในหนังสือประวัติวัดไหล่หินที่ทางวัดได้จัดพิมพ์ได้กล่าวไว้ในตอนหนึ่งว่า “ท่านพระมหาเกสระปัญโญเป็นพระนักปฏิบัติ นักศึกษา   ศาสนธรรมคำสั่งสอนอันยืนยง ท่านมีความรู้แตกฉานสามารถแต่งและเขียนธรรม(จาร)ได้วันละมาก ๆ เล่ากันว่าจารวันหนึ่ง ๆ ได้มูลเหล็กจารเต็มกะลามะพร้าว(มะพร้าวเต่า) ซึ่งหาใครเสมอเหมือนมิได้เลย นอกจากนี้ท่านได้ประพฤติปฏิบัติสมณธรรมอย่างจริงจัง โดยปฏิบัติอยู่ที่ถ้ำดอย  ฮางฮุ้งจนจิตเป็นสมาธิได้ฌานสมาบัติมีอภินิหารเป็นอัจฉริยะ...”